Kolon Kanseri

Kolon kanseri, bir diğer adıyla kalın bağırsak kanseri, kolon içinde yer alan hücrelerin hızlı bir şekilde çoğalmasıyla gerçekleşen bir kanserdir. Hastalarda sürekli ishal veya kabızlık, anüsten kan gelmesi ve dışkıda yumurta akı gibi bir görünüm salgılanması; bu kanserin belirtileri arasındadır. Dışkı inceleme ve diğer yöntemlerle şikayetler takip edilerek incelenen hastaya ardından kanser tanısı konulur. Özellikle 50 yaş ve sonrası için büyük risk taşıyan kolon kanseri, Türkiye'de görülen kanser türlerinde ilk beş içindedir. Kolon kanseri cerrahisi, kanserin ileri evrelerinde ameliyat gerektiren durumlarda başvurulan yöntemleri içerir. Anüsün tamamen alınması ya da kemoterapi gibi yöntemlerle hastalık seyrinin azaltılması, kolon kanseri cerrahisi uygulamaları arasındadır.

Yazı içinde kolon kanseri ve cerrahisine ilişkin noktalar şu başlıklarla detaylı olarak açıklanacaktır:

• Kolon kanseri nedir?
• Kolon kanseri tanısı nasıl konur?
• Kolon kanseri cerrahisi nedir?
• Kolon kanseri cerrahisi riskleri nedir?

Kolon Kanseri Nedir?

Sindirim sisteminde mide ve ince bağırsaktan sonra gelen kalın bağırsak, bir buçuk metre uzunluğunda bir yapıdadır. Ters dönmüş U şeklinde karnın altında yer alır. Kalın bağırsak, kolon ve rektumdan oluşur. Rektum, anüse bağlantısı olan 15 cm uzunluğunda bir yapıdır ve sindirim sisteminin son kısmıdır. Kolon kanseri, kolon içinde yer alan hücrelerde başlar ve gelişir.

Kalıtsal faktörler bu kanserin oluşumunda büyük bir risk taşır. Bunun yanı sıra hastaların aşırı yağlı beslenmesi, kırmızı etin ağırlıklı olması, sigara ve alkol kullanımı, fazla kilolu olma gibi durumlar poliplerde etkilidir. Genellikle bağırsakta polip oluşumu tespit edildiğinde alınır. Her polip kanser oluşturmaz, fakat yine de bunlardan başladığı için doktorlar tarafından oluşumlarına dikkat edilir.

Kolon kanseri tanısı nasıl konur?

Kolon kanseri tanısı konulması için hastanın ilk olarak genetik bir yatkınlığı olup olmadığı dinlenir. Özellikle böyle bir aile öyküsü varsa hasta 40 yaşından sonra düzenli kontroller içinde olmalıdır. Bu kontroller arasında uygulanan kolonoskopi, polip ya da kanser varlığını tespit etmek için hastayı rahatsız etmeden kullanılan bir yöntemdir. Gerektiğinde hastaya iğne yapılabilir ve rahatlaması sağlanabilir. Polip oluşumu olan ya da genetik yatkınlığı olan her bireyin 5 yılda bir kolonoskopi yaptırması gereklidir. Kesin tanı alınması için ise şu yöntemlere başvurulur:

• Küçük bir miktarda dışkı örneğiyle laboratuvar ortamında inceleme yapılır. Gizli kan olup olmadığına bakılır.  
• Bilgisayarlı tomografi (BT) aracılığıyla kanserin yeri ve büyüklüğü tespit edilmeye çalışılır. 
• Kalın bağırsak kanserini teşhis etmek için uygulanan bir yöntem karsinoembriyonik antijendir. 
• Tanının daha net olması için rektoskopi, kolonoskopi, biyopsi ve sigmoidoskopi uygulanır. Patolog tarafından bu uygulama sonucunda bulgular incelenir.

Kolon Kanseri Cerrahisi Nedir?

Kolon kanseri tedavi yöntemlerinde, özellikle polipler tespit edilmişse ameliyat uygulanmayabilir. Kolonoskopi aracılığıyla bunlar çıkarılarak kanser riski büyük ölçüde engellenir. Fakat ileri evre kanser hastaları için bu yöntem yeterli olmayacaktır. Bu sebeple kanser cerrahisine başvurulur. Yapılan uygulamalar arasında tümörlü bölgenin tamamen çıkarılması gerçekleşir. Bu esnada doku ve lenfler de alınabilir. Kolon kanseri cerrahisinde hekimler her ne kadar bölgenin tamamen temizlenmesini sağlasa da ek olarak kemoterapi uygulanmasını uygun göebilir. Bu sayede yeniden oluşumu engellenmiş olacaktır.

Kolon kanseri anüse yakın bir bölgede de oluşabilir. Bu durumlarda tümörlü bölge cerrahide tamamen çıkarılacağı için anüsü çıkarma durumu gerçekleşebilir. Anüs tamamen çıkarıldığında kolostomi torbalarıyla karından dışkılamaya geçilecektir. Fakat son dönemlerde kemoterapi ve radyoterapi ile anüs korunmaya çalışılır. Hastanın yaşam kalitesini sağlamak için çalışmalar yapılır. Kanser cerrahisinde laparoskopik ve robotik yöntemler kullanılarak daha güvenli bir ortamda ameliyatın gerçekleşmesi sağlanır.

Kolon Kanseri Cerrahisi Riskleri Nedir?

Kolon kanseri ameliyatı esnasında ve sonrasında bazı riskler oluşabilir. Ameliyata bağlı riskler arasında enfeksiyonlar, anesteziye bağlı riskler ve karın fıtığı gibi durumlar gerçekleşebilir. Ameliyattayken hastanın damarlarından birinin açılmasıyla iç ve dış kanama gerçekleşebilir. 

Ameliyat sonrasında ise özellikle sigara kullanan hastalarda solunuma bağlı riskler gelişebilir. Hastanın sürekli istirahati durumunda, derin toplar damarlarında pıhtı oluşumu gözlemlenebilir. Pıhtıların akciğere ulaşması durumunda ise hastalarda göğüs ağrısı ve nefes darlığı yaşanabilir. Bu sebeple hastanın yürütülmesi, sürekli yatakta kalmaması, hareketinin desteklenmesi; ameliyat sonrası riskleri büyük ölçüde azaltacaktır.