Pankreas Kanseri

Sindirim sisteminin bir parçası olan ve midenin arka tarafında yerleşim gösteren pankreas, ince bağırsakta gerçekleşen sindirim süreci için enzimler üreten bir organdır. Bu enzimler aracılığıyla bireylerin kan şekerinin düzenlenmesi sağlanır. Pankreas içinde yer alan hücrelerin kontrolsüz bir şekilde çoğalması sonucunda ise bu organda pankreas kanseri gelişir. İştahsızlık, halsizlik ve karın üst tarafında dolgunluk hissi ile belirtilerini gösteren pankreas kanseri, erken tanı aldığında önlenebilir ve tedavi edilebilir bir kanserdir. İleri ve başlangıç evrelerine göre tedavisinde birçok farklı yöntem kullanılır. Pankreas kanseri cerrahisinde tümörlü bölgenin tamamen çıkarılması, öncesinde ya da ameliyattan sonra kemoterapi ve radyoterapi uygulanması gibi yöntemler yer alır.

Yazı içinde pankreas kanseri ve cerrahisine ilişkin noktalar aşağıdaki başlıklarla detaylı bir şekilde açıklanacaktır:

• Pankreas kanseri nedir?
• Pankreas kanseri tanısı nasıl konur?
• Pankreas kanseri cerrahisi nedir?
• Pankreas kanseri cerrahisi riskleri nedir?

Pankreas Kanseri Nedir?

Pankreas, 15 cm uzunluğunda ve midenin arkasında yer alan bir organdır. Enzimler ve hormonlar salgılayarak kan şekerini düzenler. İnsülin ve glukagon hormonları oldukça önemlidir. Bu iki hormonun salgılanmasında bir düzensizlik gerçekleştiğinde şeker hastalığı gibi hastalıklar görülebilir. Pankreas aynı zamanda salgıladığı enzimler aracılığıyla protein ve karbonhidrat sindiriminde etkili olmaktadır. Bu organda; sigara ve alkol kullanımı, diyabet, genetik yatkınlık, obezite ve yaş gibi faktörlerin etkisine bağlı olarak kişilerde pankreasta hücre çoğalmasının kontrolsüz bir biçimde gerçekleşmesiyle pankreas kanseri gelişebilir.

Pankreas kanseri tanısı nasıl konur?

Belirtileri mide ağrısı ile başlayan pankreas kanseri, birçok hastalığın semptomunu içerdiği için görüntüleme tekniklerine başvurulmasıyla anlaşılan bir kanserdir. Görüntüleme tekniklerinden; Pozitron Emisyon Tomografisi (PET), laparoskopi, ultrasonografi ile manyetik rezonans görüntüleme (MRI) kullanılır. Aynı zamanda kan testi sonuçlarından bazı değerlere bakılarak kansere ilişkin bulgular elde edilir. Tüm bunlar kansere işaret ettiğinde pankreas kanseri tanısı konur.

Pankreas Kanseri Cerrahisi Nedir?

Pankreas kanseri tedavisinde kanserin ilerleme durumuna göre farklı yöntemler kullanılır. Erken tanı konulmadığı durumlarda pankreas kanserinin diğer organlara yayılım göstermesi ileri evrelerde görülen bir durumdur. Özellikle mide, bağırsak, karaciğer ve beyne metastaz yapabilir. Bu durumun önüne geçebilmek için pankreas kanseri cerrahisi gelişmiştir.

Pankreas kanseri cerrahisinde kullanılan pankreatektomi yöntemi, pankreas dokusundaki tümörlü yapının çıkarılması işlemidir. Whipple ameliyatı ise daha zor bir ameliyat olarak öne çıkar. Pankreasın baş kısmının çıkarılması bu ameliyat sırasında gerçekleşir. Pankreas kanseri cerrahisinde yalnızca pankreasta işlemler gerçekleşmez. Pankreasa yakın olan mide, oniki parmak bağırsağı ve safra kesesi  üzerinde de kanserin ilerlemesine bağlı olarak çıkartmalar yapılabilir. Cerrahi operasyonlara eşlik eden kemoterapi ve radyoterapi süreci ise kanserin diğer bölgelere yayılmaması için ameliyat sonrasında düzenli olarak gerçekleşir.

Cerrahi operasyonlar sonrası süreç nasıl olmalıdır?

• Hastanın beslenme düzenine dikkat etmesi gerekir. Proteini yüksek ve yağlı gıdalardan uzaklaşmalıdır.
• İnsülin ve glukagon dengesi bozulacağı için buna uygun bir diyet takip edilmelidir. 
• Alkolden ve sigaradan kesinlikle uzak durulmalıdır. 
• Gün içinde sık ama az bir beslenme takip edilmelidir. Bu sayede besinler daha iyi emilecektir ve sindirim süreci kolaylaşacaktır. 
• Su içmek oldukça önemlidir. Hastaya uygun miktarda bir su miktarı belirlenir ve içmesi beklenir. 
• Doktor tarafından verilmiş olan ek vitaminler kullanılmalıdır.
• Hastanın egzersiz yapmaya özen göstermesi gerekir. Eğer fazla kiloları varsa ya da obezite hastası ise daha dikkatli olmalıdır.
• Ameliyattan sonraki 3 yılda hasta her ay düzenli olarak takip edilmelidir. 
• Stresten uzak bir yaşam sürdürülmelidir.
• Ameliyattan sonra 3 ay boyunca ağır faaliyetlerden uzak durulmalıdır.

Pankreas Kanseri Cerrahisi Riskleri Nedir?

Pankreas kanseri cerrahisinde diğer ameliyatlarda da görülebileceği üzere enfeksiyonlar, akciğer sorunları veya pıhtı atma gibi durumların görülme riski vardır. Daha ağır bir operasyon sürecini içeren whipple ameliyatında, mide boşalmasında gecikme ve hormon ile enzim salgılama sürecinde yapılan yeni yollarda sızıntı gerçekleşebilir.

Pankreas, hormon ve enzim salgıladığı için kanser cerrahisinden sonra bu salgılarda sorunlar yaşanabilir. Özellikle hastalarda diyabet gelişimi olabilir. Bu hastalığın gelişmemesi için ilaçlarla cerrahi işlem sonrası salgılama süreçleri desteklenir. Pankreas kanseri ameliyatı olduktan sonra bir diğer risk, kanserin yeniden gelişmesidir. Bu gibi durumların olmaması için kemoterapi ile tedaviye devam edilir.